İnsan Hakları Örgütlerinden Gazze Raporu

12 İnsan Hakları Örgütü, 1967’de Filistin topraklarının geri kalanının işgal edilmesinden bu yana, bu yılın Filistinliler açısından “en ölümcül ve en yıkıcı yıl” olduğunu vurguladı. Qodsna'nın aktardığına göre, konu, Bimkom (Planlama ve İnsan Hakları Derneği), Mosslak, İşgal Altındaki Topraklarda Sivil Haklar Derneği, İşgal Altındaki Topraklarda İşkenceye Karşı Halk Komitesi, Bireysel Hakları Savunma Merkezi (Hamakid), Yesh Din, Barış İçin Savaşçılar, Ir Amim, Amek Shaveh, İşgal Altındaki Topraklarda İnsan Haklarını Savunan Doktorlar, “Sessizliği Bozuyoruz” ve Torat Tzedek gibi örgütlerin yayımladığı ortak raporda dile getirildi.

Raporda, 2023 ve 2024 yıllarında (1402 ve 1403 HŞ) Gazze’de İsrail’in yürüttüğü soykırım nedeniyle ciddi hak ihlallerinin kaydedildiği, ancak 2025’teki (1404 HŞ) sonuçların durumun çok daha ağırlaştığını ortaya koyduğu belirtildi. Buna göre, kurbanların sayısı neredeyse iki katına çıktı, kitlesel yerinden edilme yaygınlaştı ve açlık toplu ölümlerin temel nedenine dönüştü.

Yıl boyunca savaşın başında istisnai görülen çok sayıda insan hakları ihlalinin İsrail’in günlük uygulamalarının bir parçası haline geldiği kaydedildi. Raporda ayrıca Gazze’ye yönelik savaşın ikinci yılının, 1967’den bu yana Filistinliler için en ölümcül ve en yıkıcı yıl olduğu vurgulandı.

Rapora göre, Mayıs 2024’e (Ordibeheşt 1403) kadar Gazze’de 36 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti; Ekim 2025’e (Mehr 1404) gelindiğinde bu sayı 67 bin 173’e yükseldi. Ölenlerin arasında 20 binden fazla çocuk ile yaklaşık 10 bin kadın bulunuyor. Ayrıca yaklaşık 10 bin cenazenin hâlâ enkaz altında olduğu, yaralı sayısının da 170 bini aştığı belirtildi.

Rapor, 2025 yılında Filistinli yerinden edilmişlerin sayısının 1,9 milyona—Gazze nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ına—ulaştığını aktardı. Bu sayı 2024 yılında yaklaşık 1 milyondu.

Raporda, Gazze halkının büyük bölümünün birden fazla kez yerinden edildiği, birçok mahallenin ve su, elektrik, tarım ile hastaneler gibi kritik altyapıların tamamen yok edildiği kaydedildi.

Siyonist İsrail rejiminin Gazze halkına karşı açlığı bir silah olarak kullanmasına ilişkin bölümde, 2024’te eşi görülmemiş açlık krizine dair yapılan uyarıların, 2025’te kitlesel ölümlere dönüştüğü belirtildi. Temmuz 2025’te (Tir) 13 bin ağır yetersiz beslenme vakası kaydedildi; ardından Birleşmiş Milletler Ağustos ayında (Mordad) Gazze’de tam kıtlık ilan etti.

Geçen Ekim ayına (Mehr) kadar açlık nedeniyle 461 kişi hayatını kaybetti; bunların 157’si çocuktu. Mayıs 2024’ten itibaren İsrail ordusu Gazze’nin güneyindeki Refah geçidinin Mısır kısmını ele geçirerek kuşatmayı ağırlaştırdı. Bunun ardından çok sınırlı miktarda mal girişine izin verildi; bu, Gazze halkının günlük ihtiyaçlarını karşılamaktan tamamen uzaktı ve eşi görülmemiş bir kıtlığa yol açtı.

Rapor, 2024 yılında görülmeyen “yardım beklerken öldürülme” vakalarının, 2025’te günlük bir felakete dönüştüğünü bildirdi. Buna göre, gıda dağıtım merkezleri yakınında yaşanan kaos ve İsrail ordusunun doğrudan ateşi sonucu 2 bin 306 Filistinli öldürüldü, 16 bin 929 kişi yaralandı.

2024’te Filistinlilerin yer yer “insan kalkanı” olarak kullanıldığı, ancak 2025’te İsrail ordusunun Gazze içinde çocuklar ve yaşlılar dâhil olmak üzere Filistinlileri sistematik şekilde insan kalkanı olarak kullandığı ve bunun onlarca kişinin ölümüne yol açtığı belirtildi.

Öte yandan Gazze’deki yardım dağıtım merkezleri “ölüm tuzaklarına” dönüştü; işgalci ordu, gıda yardımı almak için sıraya giren Filistinlileri hedef alarak çok sayıda kişinin ölmesine ve yaralanmasına neden oldu. Bu durumun, insanları açlıktan ölmek ile askerlerin ateşiyle ölmek arasında seçim yapmaya zorladığı bildirildi.

Raporun Batı Şeria’ya ilişkin bölümünde ise 2023 ve 2024 yıllarında yaklaşık 1200 Yahudi yerleşimci saldırısı kaydedildiği, 2025’te ise olayların geniş çaplı zorunlu göçe dönüştüğü belirtildi. Buna göre, 44 çoban topluluğu tamamen, 10 topluluk ise kısmen yerinden edildi; toplamda 2 bin 932 kişi—aralarında 1326 çocuk—yerinden edildi.

Ayrıca idari tutukluların (suçlama olmaksızın gözaltına alınanlar) sayısı 2023’te bin iken, 2025’te 3 bin 577’ye yükseldi; bu rakam savaş öncesi dönemin ortalamasının üç katı.

Raporda, İsrail cezaevlerinde tutulan Filistinliler arasında işkence, tıbbi bakım eksikliği ve insanlık dışı koşullar nedeniyle en az 98 ölüm vakasının kaydedildiği belirtildi.

Raporun sonunda, 2025 yılının akla gelmesi dahi zor bir gerçeği açığa çıkardığı ifade edildi: Her türlü sınırlamadan bağımsız hareket eden bir rejim, uluslararası hukuku sistematik biçimde ihlal etmekte, bağlı olduğunu iddia ettiği değerleri çiğnemekte ve böyle bir rejimin ne ahlaktan ne de meşru müdafaadan söz edebileceği belirtilmektedir.

www.kudusgunu.com

GAZZE, 03 Aralık 2025 12:54